Hoe voorkom je oververhitting in klaslokalen

Onderzoekers doen al tientallen jaren onderzoek naar de optimale temperatuur voor betere leerresultaten. Ze hebben geconstateerd dat als de temperatuur en de vochtigheidsgraad stijgen, leerlingen zich minder comfortabel voelen, een kortere aandachtsspanne hebben en minder goed presteren.

Hogere temperaturen in de klas worden ook in verband gebracht met meer hoofdpijn en meer irritatie aan de ogen, oren, neus en keel. Een hoge vochtigheidsgraad kan leiden tot schimmelvorming, wat verschillende gezondheidsproblemen kan veroorzaken of verergeren, zoals astma.

In Europa hebben alle landen een beleid voor een minimumtemperatuur in klaslokalen opgenomen in hun wetgeving of normen. Deze minimumtemperaturen variëren per land en per seizoen, maar liggen tussen de 17 °C en 20 °C. Er zijn minder Europese landen die normen hebben voor de maximumtemperatuur in klaslokalen, maar voor de landen die dat wel hebben liggen die tussen de 22 °C en 29 °C.

Bij het moderniseren van oude scholen of het bouwen van nieuwe scholen is het creëren van goede thermische omstandigheden een belangrijk aandachtspunt. Dat kan worden bereikt door energie-efficiënte technologieën, zoals natuurlijke ventilatie, zonwering en intelligent gebouwontwerp.

Ventilatie

Natuurlijke verkoeling kan overdag eenvoudig worden bereikt door ramen en lichtstraten open te zetten. Er zijn echter weinig scholen die gebruik maken van nachtventilatie. Deze methode gebruikt de koele nachtlucht om de temperatuur van de thermische massa van het gebouw (muren, vloeren, meubilair, enz.) te verlagen, zodat er de volgende dag minder energie nodig is om het gebouw af te koelen.

Er is weerstand om gebouwen 's nachts te verkoelen vanwege veiligheidsredenen en omdat er niemand aanwezig is om de ramen of lichtstraten te sluiten bij slecht weer. Het kan een oplossing zijn om ramen en lichtstraten te installeren die gedeeltelijk kunnen worden geopend, zodat koele lucht wel naar binnen kan maar indringers of regen niet.

Andere oplossingen

In landen waar de temperatuur in de zomer regelmatig boven de 30 °C uitkomt, is natuurlijke ventilatie misschien niet voldoende om de temperaturen in klaslokalen op een aangenaam peil te houden. Plafondventilators en airconditioning kunnen dan voor extra verkoeling zorgen.

Uit veldonderzoek blijkt echter dat mensen in natuurlijk geventileerde gebouwen hogere temperaturen accepteren (de Dear and Bragger, 1998)¹. Dit komt doordat het lichaam zich aan de omgeving aanpast. Dit verschijnsel heet ook wel adaptief thermisch comfort. Het werkt alleen als mensen hun kleding kunnen aanpassen en de ramen zelf kunnen opendoen. Op deze manier kan in zeer warme klimaten thermisch comfort worden bereikt zonder airconditioning, met alleen natuurlijke ventilatie, zonwering en intelligent gebouwontwerp.

Op welke manier het ook bereikt wordt, thermisch comfort in klaslokalen is essentieel voor het welzijn van kinderen en uiteindelijk ook voor goede leerresultaten. Net als de bordjes pap uit het bekende sprookje over Goudlokje en de drie beren, moet de temperatuur niet te warm, niet te koud, maar precies goed zijn.

Bronnen

1. de Dear and Brager (1998). Developing an Adaptive Model of Thermal Comfort and Preference. ASHRAE Transactions