Zes essentiële elementen bij het ontwerpen van scholen

Ze zitten in totaal ongeveer tweehonderd dagen per jaar op school, wat overeenkomt met bijna een volledig jaar binnen in een klaslokaal¹. De vraag is dus hoe we die klaslokalen zo kunnen ontwerpen dat ze gezonder worden en de leerprestaties beter ondersteunen.

Deze vraag is actueler dan ooit. Europa en het Verenigd Koninkrijk zullen binnenkort een piek zien in het bouwen en renoveren van scholen die we sinds de jaren zeventig niet meer hebben meegemaakt. Dit is een geweldige kans voor zowel architecten als onderwijzers om te evalueren hoe een school eruit zou moeten zien en hoe de fysieke omgeving zo ontworpen kan worden dat deze het leerproces ondersteunt.

Nieuw onderzoek

Uit recent onderzoek, uitgevoerd door professor Peter Barrett en zijn team van schoolontwerpdeskundigen aan de universiteit van Salford (Verenigd Koninkrijk), blijkt dat basisschoolleerlingen beter presteren op het gebied van lezen, schrijven en rekenen als hun school goed ontworpen is.

Dit baanbrekende onderzoek, het HEAD-project (Holistic Evidence and Design)², toonde aan dat de verschillen in de fysieke kenmerken van klaslokalen een verklaring bieden voor 16% van het verschil in ontwikkeling. 3.766 leerlingen deden een jaar lang mee aan het onderzoek. Simpel gezegd: een beter klaslokaal leidt tot betere leerprestaties.

Essentiële ontwerpelementen

De bevindingen van het HEAD-onderzoek tonen aan dat bepaalde ontwerpelementen van wezenlijk belang zijn om het leervermogen in het klaslokaal te verbeteren. Deze elementen zijn:

• Daglicht
• Binnenluchtkwaliteit
• Akoestische omgeving
• Temperatuur
• Ontwerp klaslokaal
• Stimulans

Voor het eerst is het bewijs dat het ontwerp van een leerruimte invloed heeft op de gebruikers ervan, geïsoleerd in levensechte situaties. In het verleden werden specifieke aspecten als luchtkwaliteit onderzocht, maar hoe het allemaal samenkomt voor echte mensen in echte ruimtes werd tot nu toe alleen gebaseerd op vermoedens en wensdenken.

Drie jaar lang hebben de onderzoekers van het HEAD-project gedetailleerd onderzoek gedaan in 153 klaslokalen op 27 verschillende scholen. Daarnaast verzamelden ze de leerprestaties van de leerlingen die gebruikmaakten van die klaslokalen.

Het belang van zintuiglijke factoren

Het onderzoek hield rekening met een groot aantal zintuiglijke factoren. Het maakte gebruik van multilevel statistische modellen om de effecten van het klaslokaalontwerp te isoleren van andere factoren, zoals de leerlingen en leraren zelf.

Zoals de onderzoekers opmerkten in het rapport: ‘Verrassend genoeg blijken algemene factoren als grootte, navigatieroutes en specialistische faciliteiten, bij lange na niet zo belangrijk als het ontwerp van de afzonderlijke klaslokalen. De boodschap is dat goed ontworpen klaslokalen het allerbelangrijkst zijn.’

In dit e-book vindt u praktische voorbeelden voor het toepassen van HEAD in uw volgend schoolontwerp.

Als u deze richtlijnen leest, bedenkt u dan eens hoe deze ontwerpprincipes (voor optimale leerresultaten) ook kunnen worden toegepast op andere soorten gebouwen. Zo creëren we bijvoorbeeld betere ziekenhuizen, kantoren, woonruimtes, enz.

Bronnen

1. SINPHONIE final report
2. Clever Classrooms – Summary Report of the HEAD Project